Cuộc sống mang đến cho chúng ta nhiều món quà quý giá. Nhưng liệu những món quà ấy có trường tồn và trọn vẹn hay chỉ là nhất thời, hào nhoáng? Nếu được cuộc đời ban cho một trong năm quà tặng như chàng trai trong câu chuyện của Mark Twain, bạn sẽ chọn món quà nào?
Mark Twain, tên thật là Samuel Langhorne Clemens (Sinh ngày 30 tháng 11 năm 1835 - mất ngày 21 tháng 4 năm 1910), là một nhà văn khôi hài, tiểu thuyết gia và là nhà diễn thuyết nổi tiếng người Mỹ.
Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn (Adventures of Huckleberry Finn - 1885), và Những cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer (The Adventures of Tom Sawyer - 1876) là hai trong số những tác phẩm nổi bật của ông.
Năm quà tặng của cuộc sống có tên gốc là The Five boons of life, được dịch bởi V for VIEN.
Chương I
Thuở thanh xuân, một bà tiên tốt bụng xuất hiện với chiếc giỏ của mình và nói: 'Đây là những món quà. Hãy chọn một món, và để lại các món khác. Hãy thận trọng, lựa chọn thật sáng suốt, phải, hãy chọn thật sáng suốt! Bởi chỉ một trong số chúng là có giá trị'.
Năm món quà đó là: Danh vọng, Tình yêu, Giàu sang, Lạc thú và Cái chết.
Chàng trẻ tuổi háo hức đáp lời: 'Đâu cần phải cân nhắc làm chi', và anh ta chọn Lạc thú.
Anh ta bước ra thế giới và tìm kiếm những lạc thú mà tuổi trẻ say mê. Nhưng mỗi cuộc vui của anh ta chỉ diễn ra ngắn ngủi và đầy thất vọng, phù phiếm và trống rỗng, và từng lạc thú khi ra đi đều giễu cợt anh ta.
Anh ta bước ra thế giới và tìm kiếm những lạc thú mà tuổi trẻ say mê. Nhưng mỗi cuộc vui của anh ta chỉ diễn ra ngắn ngủi và đầy thất vọng, phù phiếm và trống rỗng, và từng lạc thú khi ra đi đều giễu cợt anh ta. Sau cùng, anh ta nói: 'Ta đã lãng phí những tháng năm qua. Nếu được chọn lại, ta sẽ lựa chọn thật khôn ngoan.'
Chương II
Bà tiên lại hiện ra và nói: 'Vẫn còn bốn món quà. Hãy chọn một lần nữa; và hãy nhớ rằng thời gian đang trôi qua, và trong số này, chỉ có duy nhất một món quà là quý giá.'
Người đàn ông đắn đo hồi lâu, sau đó chọn Tình yêu, không nhận thấy những giọt nước mắt trực trào trong đôi mắt bà tiên.
Nhiều năm trôi qua, giờ đây, người đàn ông ngồi bên một chiếc quan tài, trong một ngôi nhà trống vắng, trầm ngâm tư lự, và tự nhủ 'Từng người đã ra đi và bỏ lại ta, giờ bà ấy nằm đây, người yêu dấu nhất và cũng là người sau cuối. Cô đơn nối tiếp cô đơn liên tục giằng xé ta. Mỗi giờ hạnh phúc mà gã buôn phụ bạc là Tình yêu bán cho ta, ta phải trả giá bằng hàng ngàn giờ sầu muộn. Từ trong sâu thẳm trái tim mình, ta nguyền rủa nó'.
Chương III
'Hãy chọn lại đi.' Bà tiên lên tiếng. 'Chắc hẳn năm tháng đã dạy cho ngươi sự khôn ngoan. Vẫn còn ba món quà. Hãy nhớ rằng, chỉ một trong số chúng là có giá trị. Hãy chọn cẩn thận'.
Người đàn ông suy tư hồi lâu, rồi chọn Danh vọng. Bà tiên thở dài, và lên đường.
Nhiều năm trôi qua, bà lại tới, đứng sau người đàn ông đang ngồi suy ngẫm đơn độc giữa ngày tàn. Và bà biết được suy nghĩ của ông ta: 'Tên tuổi của ta vang khắp mọi nơi, và ai nấy đều ca tụng nó. Có một quãng thời gian, ta thấy điều đó thật tuyệt. Nhưng khoảng thời gian đó mới ngắn ngủi làm sao! Theo sau đó là những đố kỵ, rồi gièm pha, vu oan, ghét bỏ và áp bức. Rồi thì nhạo báng, chính là khởi đầu của dấu chấm hết. Sau cùng là lòng thương hại, đó là mồ chôn danh vọng. Ôi chao, sự đắng cay và khổ đau của danh vọng! Mục tiêu của sự bôi nhọ lúc huy hoàng, của khinh miệt và lòng thương hại khi tàn lụi.'
Chương IV
'Hãy chọn một lần nữa.' Giọng bà tiên cất lên. 'Vẫn còn hai món quà. Đừng tuyệt vọng. Ngay từ đầu, chỉ một thứ là quý giá, và nó vẫn còn đây.'
'Giàu có—đó chính là sức mạnh! Ta thật có mắt như mù!', người đàn ông nói. 'Giờ đây, rốt cuộc thì cuộc đời này mới thật đáng sống. Ta sẽ tiêu pha, phung phí, làm lóa mắt chúng. Những kẻ chế nhạo và xem thường ta sẽ phải bò lê như cát bụi dưới chân ta. Ta sẽ nuôi dưỡng trái tim đói khát của mình bằng sự đố kỵ của chúng. Ta sẽ có tất cả những thứ xa hoa, mọi niềm vui, mọi sự đam mê về tinh thần lẫn sự thỏa mãn về thể xác mà con người coi trọng. Ta sẽ mua, mua, mua hết! Sự tôn kính, tôn trọng, yêu mến, tôn sùng—mọi ân sủng giả tạo mà cái chợ đời của thế giới tầm thường này có thể bày ra bán. Ta đã lãng phí thời gian và từng đưa ra những lựa chọn sai lầm, nhưng hãy cho qua mọi chuyện. Thuở đó ta còn ngờ nghệch nên chọn những thứ tưởng như tốt nhất.'
Ba năm ngắn ngủi vụt trôi, tới một ngày, người đàn ông ngồi run rẩy trong căn gác xép tồi tàn, gầy gò, ốm yếu với cặp mắt hốc hác, áo quần tơi tả, gặm mẩu bánh khô khốc và lẩm bẩm: 'Ta nguyền rủa mọi quà tặng của thế gian, bởi những lời nhạo báng và những lời dối trá đẳng cấp! Tất cả chúng đều bị gọi nhầm tên. Chúng chẳng phải là những món quà, mà chỉ là những thứ vay mượn. Lạc thú, Tình yêu, Danh vọng, Giàu sang: tất cả chỉ là sự trá hình nhất thời của những hiện thực trường cửu là Đau khổ, Muộn phiền, Hổ thẹn và Nghèo đói. Bà tiên nói đúng, trong tất cả các món quà, chỉ có một món quà quý giá, chỉ có một món là không hề vô giá trị. Giờ ta đã hiểu những thứ khác thật tầm thường, rẻ rúng và hèn mọn làm sao so với món quà vô giá, món quà ngọt ngào và tử tế đó, nó nhấn chìm những cơn đau giày vò thể xác, những nỗi hổ thẹn và muộn phiền gặm nhấm trí óc và tâm can vào một giấc ngủ dài không mộng mị. Hãy mang nó lại đây! Ta mệt rồi, ta sẽ nghỉ ngơi'.
Chương V
Bà tiên đến, mang trở lại bốn món quà, nhưng thiếu Cái Chết. Bà nói: 'Ta đã trao nó cho con cưng của một bà mẹ, một đứa bé con. Nó khờ khạo, nhưng đã tin tưởng ta, nhờ ta chọn hộ. Còn ngươi đã không nhờ ta chọn.'
'Ôi, khốn khổ thân ta! Vậy còn lại gì cho ta?'
'Điều mà thậm chí ngươi cũng không đáng phải chịu: sự sỉ nhục vô cớ của Tuổi già.'